تمرین ۵ (صرف فعل)
التَّمرينُ الْخامِسُ : عَيْنِ الْكَلِمَةَ الصَّحِيحَةَ حَسَبَ الْفِعْلِ الْماضي.
(جدول صرف فعل شامل ستون‌های: اسم الفاعل، المصدر، فعل الأمر، الفعل المضارع، الفعل الماضي)
پاسخ و معنی تمرین ۵ درس سوم عربی یازدهم
در این تمرین باید برای هر فعل ماضی داده شده، شکل صحیح **اسم فاعل**، **مصدر**، **فعل امر** و **فعل مضارع** را از بین گزینه‌های جدول انتخاب کنید.
| الْفِعْلُ الْمَاضِي | الْفِعْلُ الْمُضَارِعُ | فِعْلُ الْأَمْرِ | الْمَصْدَر | اسْمُ الْفَاعِلِ |
| :---: | :---: | :---: | :---: | :---: |
| **وَافَقَ** (همراهی کرد - فاعَلَ) | **يُوَافِقُ** (يُفَاعِلُ) | **وَافِقْ** (فَاعِلْ) | **مُوَافَقَة** (مُفَاعَلَة) | **مُوَافِق** (مُفَاعِل) |
| **تَقَرَّبَ** (نزدیک شد - تَفَعَّلَ) | **يَتَقَرَّبُ** (يَتَفَعَّلُ) | **تَقَرَّبْ** (تَفَعَّلْ) | **تَقَرُّب** (تَفَعُّل) | **مُتَقَرِّب** (مُتَفَعِّل) |
| **تَعَارَفَ** (شناخت - تَفَاعَلَ) | **يَتَعَارَفُ** (يَتَفَاعَلُ) | **تَعَارَفْ** (تَفَاعَلْ) | **تَعَارُف** (تَفَاعُل) | **مُتَعَارِف** (مُتَفَاعِل) |
| **اشْتَغَلَ** (کار کرد - افْتَعَلَ) | **يَشْتَغِلُ** (يَفْتَعِلُ) | **اشْتَغِلْ** (افْتَعِلْ) | **اشْتِغَال** (افْتِعَال) | **مُشْتَغِل** (مُفْتَعِل) |
| **انْفَتَحَ** (باز شد - انْفَعَلَ) | **يَنْفَتِحُ** (يَنْفَعِلُ) | **انْفَتِحْ** (انْفَعِلْ) | **انْفِتَاح** (انْفِعَال) | **مُنْفَتِح** (مُنْفَعِل) |
| **اسْتَرْجَعَ** (پس گرفت - اسْتَفْعَلَ) | **يَسْتَرْجِعُ** (يَسْتَفْعِلُ) | **اسْتَرْجِعْ** (اسْتَفْعِلْ) | **اسْتِرْجَاع** (اسْتِفْعَال) | **مُسْتَرْجِع** (مُسْتَفْعِل) |
| **نَزَّلَ** (نازل کرد - فَعَّلَ) | **يُنَزِّلُ** (يُفَعِّلُ) | **نَزِّلْ** (فَعِّلْ) | **تَنْزِيل** (تَفْعِيل) | **مُنَزِّل** (مُفَعِّل) |
| **أَكْرَمَ** (گرامی داشت - أَفْعَلَ) | **يُكْرِمُ** (يُفْعِلُ) | **أَكْرِمْ** (أَفْعِلْ) | **إِكْرَام** (إِفْعَال) | **مُكْرِم** (مُفْعِل) |
**نکتهٔ کلیدی:** در افعال ثلاثی مزید (بیش از سه حرف اصلی)، برای ساختن اسم فاعل از مضارع با تبدیل حرف مضارعه (یـ/تـ/ا/نـ) به **مُـ** و **کسره** دادن به حرف ماقبل آخر استفاده می‌شود. برای مثال، مضارع **يُوَافِقُ** تبدیل به اسم فاعل **مُوَافِق** می‌شود.
